Als het gaat om belangrijke persoonlijke keuzes is het soms lastig kiezen. Bijvoorbeeld ‘word ik ondernemer of blijf ik werknemer, Ga ik verhuizen, scheiden of blijven?. Hoe komt dat eigenlijk? Dit komt regelmatig voor dat de alternatieven waaruit je wilt kiezen gelijkwaardig zijn, waardoor kiezen lastig is. Wellicht speelt angst mee in het nemen van een keuze. Of juist de beloning of de consequenties.
Moeilijke Keuzes, ofwel ‘hard choices’
In de TedX video van Ruth Chang, professor in de filosofie aan de Universiteit van Oxford, geeft zij aan dat een ‘hard choice’ een moeilijke keuze is tussen 2 alternatieven. Het zijn alternatieven waarbij zowel de positieve als de negatieve aspecten even zwaar wegen. Dit bemoeilijkt dan ook de keuze extra.
Het gaat bij een moeilijke keuze vaak om gevoelswaarden als gezondheid, geluk, smaak, gevoel, zekerheid, uitdaging, tevredenheid, sfeer, enzovoort.
Een voorbeeld: ‘word ik ondernemer of blijf ik werknemer?’ Dit zijn twee alternatieven van een zakelijke, professionele keuze met persoonlijke impact. Welke, niet uitputtende, aspecten zitten er bijvoorbeeld in beide alternatieven:
- Als ondernemer: vrijheid, betere balans tussen werk en privé, eigen beslissingen nemen, welk werk neem je aan, inkomensrisico en genoeg opdrachten verkopen, onzekerheid, etc…
- Als werknemer: financiële zekerheid, collega’s, doorgroeimogelijkheden, de ondernemingsmissie, de procedures in de bureaucratie, het ontwikkelingsbudget, het pensioen, etc…
Er is geen ‘beste alternatief’, als ze beiden belangrijke aspecten bevatten voor je. De twee alternatieven die je hebt, zijn wellicht gevoelsmatig gelijk aan elkaar, anders had je al gekozen.
Kiezen, dat doe je zo
Je verzamelt van alle kanten de input voor het opstellen van de positieve en negatieve punten van je alternatieven. Daarna ga je bij jezelf te rade, je gaat denken. We hebben als mens het talent en verbeeldingsvermogen om zelf onze logica toe te voegen waardoor je achter een genomen keuze kan gaan staan. Professor Ruth Chang geeft aan dat we daardoor eigen baas kunnen zijn over de uiteindelijke keuzes die we in ons leven maken.
Als je een ander voor je laat kiezen dan ben je volgens Chang een ‘drifter’ en bepalen anderen wat jij wilt worden. Is dat een juiste keuze? Ik denk het niet. Chang ziet een ‘hard choice’ dus als een waardevolle kans om eens bij jezelf na te gaan wat er allemaal meeweegt om te worden wie je wilt zij en waarom ze voor jou van belang zijn.
Wie wil je worden?
Maak dat lijstje met positieve en negatieve aspecten per keuze-alternatief: wat de feiten zijn, hoe je je erbij voelt, de kansen, de risico’s. Weeg ze tegen elkaar af. Zet achter ieder aspect een plus en een min en stel je het einddoel voor. Het kan zelf zijn dat je nog achter alternatieve keuzes komt, bijvoorbeeld 3 dagen in vaste dienst en 2 dagen ondernemer.
Dat maakt dat je uiteindelijk, bevestigd en met persoonlijke redenen kan zeggen: “ik ben voor deze keuze”. Op deze manier bepaal je zelf wie je wilt worden, waar je wilt wonen, wat je eet of je ondernemer wordt of niet, etc.
Er is geen slechte keuze, het is jouw keuze. De alternatieven geven je inzicht in wat voor jou nu belangrijk is. Coaching kan je helpen op zoek te gaan naar de principiële waarden die voor jou van belang zijn.
Hoe ziet jouw leven er dan uit? Waar ga je dan voor, of waar ga je van weg?