Angelique over het interview met Mieke Maat: “In de voorbespreking vroeg ze of ik vaak stress en burn-out tegenkom bij mijn management coachees. Het antwoord daarop was zowel nee, als ja. Nee, als het gaat om mijn klanten en burn-out. Ik ben als coach gericht op het ontwikkelen van managers. Als ze al in een burn-out zitten, dan komen ze niet bij mij terecht, maar de meer gespecialiseerde coaches, zoals Mieke. Ja, omdat mijn klanten wel medewerkers hebben met burn-out en stress klachten, en ze zelf ook stress ervaren waar ze wat aan willen doen. Daarom dit blog over leidinggeven zonder stress.
Bij een echte burn-out is er vaak ‘meer’ aan de hand, maar wordt het op het werk zichtbaar. Dan is het werk te veel erbij. En velen werken 40 uur in de week, dus je daar ziekmelden geeft je direct veel ruimte, minder ‘moeten’. Wist je dat het vaak de meest loyale medewerkers zijn die een groot risico op een burn-out lopen? Dat heeft ooit een deskundige mij verteld. Het zijn medewerkers met zoveel hart voor de zaak en hun collega’s, dat ze zichzelf wegcijferen tot het vaatje energie echt leeg is.
Hebben managers last van stress?
Kennen managers stress? Ja, wel degelijk, maar de een draagt deze stress beter dan de ander. Het eigen draagvermogen wordt door allerlei aspecten bepaald. Ik noem er een paar: is het thuis stabiel, gaat het goed met naasten, heb je voldoende vakkennis, kan je je eigen emoties goed reguleren, mag je van jezelf falen, etcetera.
Stress is een ander level. Dat is spanning die je nog wel kan dragen. Ik vind persoonlijk de stress van een deadline niet fijn, en heb ook deadlines wel nodig om super productief te worden. Ik schuif nog wel eens wat voor me uit, ondanks dat ik best een goede planner ben. Dan moet ik echt bij mijzelf op zoek waardoor ik het voor me uitschuif.”
In de onderstaande vlog gaat Angelique Schrama in op de ruimte die ontstaat als je getriggerd wordt, en welke keuze je dan kan maken vanuit de beweging voelen, weten en doen.
Gangbare stress bij managers
Er zijn een aantal recepten uit te schrijven voor managers die stress (kunnen) opleveren. Waarbij moet opgemerkt worden dat beginnende managers er vaak heftiger op reageren dan de meer ervaren manager. Een paar veel voorkomende coaching thema’s bij managers probeer ik hieronder te duiden.
Weerstand
Je hebt een plan, je bent er enthousiast over, en dan heb je altijd een paar azijnpissers ertussen zitten die het idee verwerpen. Ga je door? Haak je af? Wat doet het met je? Het leren waarderen van weerstand en in contact een crucial conversation aangaan zijn vaardigheden die je hebt te gebruiken. Of voel je zelf weerstand? Is dit van nu, of wordt er iets ‘ouds’ getriggerd. Je eigen reactie begrijpen door zelfinzicht en reflectie helpt je in het heden om een situatie in het juiste perspectief te plaatsen.
Geen controle
Thuiswerken, de normaalste zaak geworden. De oude managers waren er tegenstander van omdat er dan geen controle meer was. Met corona maatregelen zal je moeten leren dat er een andere vorm van controle nodig is. Over wie heb je eigenlijk controle? Covey stelt dat je alleen kan werken in de eigen Cirkel van Invloed en deze vergroten. Je hebt natuurlijk wel invloed op anderen. Als managers kan je een enorme stempel drukken op het welbevinden van de teamleden. Wil je ze controleren? Heb je dan geen vertrouwen in hun vakbekwaamheid, of zijn ze niet gemotiveerd? Beiden kan je in faciliteren, of ben je bang dat hun falen op jou kan terugslaan… deal with it. Falen is nog altijd de beste manier van leren.
Ik heb te weinig tijd, nog wel 100.000 dingen te doen.
Ken je de basisprincipes van timemanagement? De investering van een dag cursus kan ik iedereen aanraden. Er zitten echter ook vragen voor de wanneer-kan-ik-uitvoeren-vraag. Wat is je taak in de organisatie en ben je daar echt mee bezig? Managers kunnen heel goed problemen oplossen, maar ze worden betere managers als ze leren vragen te stellen. Zelf gecoacht worden, of meedoen in een intervisiegroep is soms aan den lijve ondervinden wat de kracht van vragen is voor het vergroten van het zelfsturend en zelfoplossend vermogen van hun medewerkers. En uiteraard zelf het krachtige zinnetje gebruiken met de 5 overwegingen er in: Moet Ik Dit Nu Doen?
Geen keuzes maken, danwel geleefd worden
Van boven in de organisatie komen de koers, de beslissingen en de maatregelen. Soms voelt dat alsof er voor je gekozen wordt. Andersom zal je als teamleider binnen het mandaat dat je hebt, ook keuzes moeten maken, leuke en minder leuke. Dit kan bij mensen soms veel stress opleveren. Zelfonderzoek helpt als je snapt hoe je keuzes kan leren maken. In dat oudere blog gaat het over keuzes tussen 2 alternatieven, maar Edward de Bono heeft ook een boek geschreven dat gaat over Denken over Denken, oftewel lateraal denken. Welk denkproces neem je om tot beslissingen te komen.
Leiding geven zonder stress
Iedere manager wil stress voorkomen. Stress is echter ook gezond, het hoort bij het onvermijdelijke lijden van de mens. Na dat leiden is er opluchting, doen we dingen anders dan voorheen, is het een onderdeel van ‘de zoektocht naar geluk’.
Zoals Byron Katie het, vrij vertaald, schetst: Het is het denken waar de mens invloed op heeft, dus ook zijn negatieve gedachten. Het is hard werken om die gedachten om te buigen, want de wereld is mooi en goed. Andere mensen zijn er niet op uit om jou iets aan te doen.
“Het is niet het probleem dat ons lijden veroorzaakt, het is onze gedachte over dat probleem.’
Byron Katie
Stress is een vorm van lijden. Haar masterpiece The Work methode bestaat eenvoudigweg uit vier vragen die je, zodra je ze toepast op een specifiek probleem, in staat stellen dat wat jou dwarszit in een totaal ander licht te zien. Dus stel jezelf in stressvolle situaties haar 4 vragen, en leer reflecteren.