“Kan je voor onze medewerkers een personeelsdag organiseren, maar wel 1 met inhoud? Graag iets met Covey, want daar blog je altijd zo leuk over.” 4 Jaar geleden kreeg ik deze vraag van een opdrachtgever. Samen met Wilma van Tuyl hebben we er een hele gave maatwerk teamdag van gemaakt: over samenwerken, improviseren en de ‘onderstroom’ oftewel organisatiecultuur.

De eerste aanzet voor verandering

Het was de eerste aanzet voor het team om tot inzicht te komen over ‘dat wat niet gezegd werd, en er wel was’. Ik zou zo’n dag zo weer doen! … maar dan wel als onderdeel van een transitieprogramma. Niet per-se een intensief programma, maar wel dat we een tijdje samen met het team op pad gaan. Het is namelijk heel verleidelijk om weer in oud gedrag te schieten. “tja, druk he…” Dat is ook precies wat er gebeurde. Onze opdrachtgever was niet de eigenaar van het bedrijf. Niet de leider die een visie had ontwikkelt en kon doorpakken, vasthouden en motiveren.

Onze huidige programma’s pakken nooit alleen maar gedrag aan, maar altijd de combinatie van de cultuur, de structuur zoals middelen en processen en eigenaarschap.

De rol van de teamleider bij organisaties in beweging

Juist daarom starten wij altijd met de leidinggevenden… Zij hebben hierin namelijk de rol van voordoen, voorleven, stimuleren en niet onbelangrijk .. zij moeten vanuit hun taak een teamvisie ontwikkelen en richting geven. Zij hebben het mandaat gekregen om beslissingen te nemen.

Je vindt het bewijs hiervoor in de natuur. Een bekende parallel hierin zijn roedels van roofdieren. Het alfamannetje bepaalt de rangorde en het tempo. Een natuurlijke leider. Een te zwak alfamannetje wordt aangevallen door een volger die denkt dat hij sterker is. En de roedel volgt de werkelijke leider. Bij prooidieren als paarden werkt het net anders: daar moet de vertrouwen in ieder lid van de gehele groep aanwezig zijn voor mogelijke aanvallers. Daar kan ieder paard de leider zijn bij gevaar, ten behoeve van het welzijn van de groep. De rest zal de eerste volgen. Ken je de video uit 2006 van De paarden gered bij Marrum?

Als de leidinggevende zijn voorbereidende huiswerk heeft gedaan, wordt het daarna pas mogelijk voor een team om hierin te gaan volgen. Zonder leider geen volgers. Ze kunnen daarna pas hun eigen verantwoordelijkheid voor de taak in gaan nemen. Een ouderwets gedachtegoed in tijden van zelfwerkende teams? Mmm niet echt, Ik noem het systemische wijsheid.

https://www.missionmatters.nl/transformatieprogramma-winning-teams-in-transitie/